Unha emerxencia radiolóxica é o estado que pode declarar a autoridade competente cando un suceso nunha instalación diferente dunha central nuclear perturba o seu funcionamento normal ata o punto de que se pode chegar a orixinar un accidente con consecuencias para a instalación, os seus traballadores, a poboación ou o medio ambiente.

As emerxencias en instalacións radioactivas teñen normalmente consecuencias de menor escala que as nucleares, xa que tanto o inventario de produtos radioactivos como a súa actividade, é bastante menor que nas centrais nucleares. Existe unha moi ampla diversidade de instalacións que manexan este tipo de substancias:

• Instalacións de almacenamento de combustible nuclear gastado (ben centralizado ou individualizado, temporal ou definitivo).

• Instalacións de fabricación de combustible nuclear.

• Instalacións nucleares en desmantelamento.

• Instalacións de almacenamento de residuos radioactivos.

• Instalacións radioactivas (industriais, médicas, de investigación, docencia e comercialización).

As emerxencias radiolóxicas abarcan tamén ás coñecidas como “actividades non reguladas”. Nelas, a presenza indesexable ou inesperada de fontes radioactivas que están fóra de control pode ter consecuencias que requiran a declaración dunha emerxencia radiolóxica. Algúns exemplos son:

• A fusión accidental en aceirías de fontes inadvertidamente mesturadas con chatarra.

• Situacións nas que se produce unha vertedura radioactiva procedente dunha instalación estranxeira, como un accidente nun buque nuclear nas costas ou portos españois, ou en localizacións  próximas a eles.

• Accidentes nunha instalación nuclear estranxeira cuxa nube radioactiva podería acadar ao territorio nacional.

Existen tamén sucesos excepcionais, que dan lugar á declaración de emerxencias radiolóxicas, que teñen a súa orixe en actividades ilícitas cuxa intención é provocar dano ás persoas ou bens, como por exemplo a utilización dos denominados “dispositivos improvisados de dispersión radioactiva”, tamén coñecidos como “bombas sucias”. Ditos artefactos teñen por obxecto producir (por exemplo mediante un explosivo) a liberación e dispersión de elevadas cantidades de substancias radioactivas.